.
1- بەڕێوەبەری یانە Hemn Zanko لە کوردستان بە ئمێڵی ( hemn_kurdzhin@yahoo.com ) ..
ژمارەی مۆبایل ( 07824521572 ) .
2- بهڕێوهبهری گشتی ( ReKaN ) له ئهوروپا به ئیمێڵی ( Rekan_uk@hotmail.com ) ، ژماره تهلهفوونی( 00447754007706) .
پهڕهكان: 1
دياردةى تةلاق ( جيابوونةوة )
تةلاق دياردةيةكى كومةلايةتى ترسناكة دةبيتة هوى هةلتةكاندنى خيزان و كومةل . كةواتة ئةو كردارةية كة لة ئةنجامى رةتكردنةوةى ئةو هاوسةر بةندى ية كة كرى دراوة لة نيوان زن و ميرد ياخود بريتى ية لة لةناوجونى بةيوةندى زةواج لةنيوانياندا .
تةلاق رةك Ùˆ ريشةى لة قولايى ميزودا داكوتاوة تايبةت نية بة سةردةميكى ديارى كراو بةلكو مةسةلةيةكى جيهانى Ùˆ هةتا هةتايى ية ريزةكةى بةرةو زيادى جووة ئةمةش سةرنجى Ùةيلةسو٠و كومةلزان Ùˆ روشنبيرانى راكيشاوة . بة برواى نوسةرى بةناوبانكى Ùةرةنسى (Ùولتير) تةلاق لةكةل دروست بوونى يةكةم خيزان سةرى هةلداوة .
هوكارةكانى تةلاق ( جيابوونةوة )
بة بى Ù‰ ياسا هوكارةكانى لة كومةلة جياوازةكانداجوراو جور بووة جا ج هوكارى سادة بن ياخود هوكارى ئالوز بن ØŒ بةلام جةندين هوكارى كشتى هةن كة لة زوربةى كومةلةكاندا دةردةكةون. بةلام جةندين هوكارى تايبةتيش هةن كة لةكومةليكةوة بو كومةليكى تر دةكوريت لة هةندى كومةل كرنكيان ب دةدريت كةجى لة هةنديكى تر بشت كوى دةخريت . بو نمونة لة ولاتى جين جةنة بازى واتة زور بلى هويةكة بو جيابونةوة ØŒ لة ولايةتة يةككرتوةكانى ئةمريكا يةكةمين ياساى جيابونةوة لة ولاتى (بةنسلÙانيا) لة سالى (1785) دةركرا كة زينا تاقة هوكارو بيانويةك بووة ØŒ بةلام لةسالى (1875) جةندين هوكارى ديارى كرد وةكو : مامةلةى توندو تيز ØŒ بةجيهيشتن ،ناباكى هاوسةريتى .
كرنكترين هوكارةكانى جيابوونةوة:
1-هوكارى بايولوجى : نةزوكى ، نةخوشى دريز خايةن .
2-هوكارى كومةلايةتى و ئابورى : زن هينان و شوكردن بةزورة ملى، دةست تيوةردانى كةسانى تر لة كاروبارى خيزان، هةزارى، زيناكردن و ناباكى هاوسةريتى (رةوشتى نابةجى).
3-هوكارى دةرونى : ئةميش ئةو نةخوشية دةرونيانة دةكريتةوة وةكو (شيزوÙرينيا ØŒ خةموكى دورودريز ØŒ كريى دةروونى، هتد.............) كة يةكيك لة زنةكة ياخود بياوةكة توش بووة ئةوةكةى تريان ناتوانيت لى Ù‰ تى بكات Ùˆ مامةلةى لةكةلدا بكات .
هةروةها رةÙتارى درندةيى Ùˆ دةست دريزى كردن ياخود توندو تيزى جةستةيى . لة روزكارى ئةمرودا شيوازى زيان هوكاريكة بو لة يةك جيابونةوة . لة سالى 2006 تةنيا لة شاريكى هةريمى كوردستان ريزةى تةلاق زياتر بووة لة ريزةى هاسةركيرى.
شيوازةكانى تةلاق :
هةر لةكونةوة جلةوى جيابونةوةى زن و ميرد بةدةست بياو بووة هةركاتيك بيويستاية ئةيتوانى زنةكةى تةلاق بدات بةلام جةند شيوةيةكمان هةية :
1-تةلاق بةتةلاق: توشى ئةو كةسانة دةبيت كة زن بة زنيان كردووة . شوكر ئيستة باوى نةماوة
2-تةلاق بة رةزامةندى يةك لا : واتة زن ياخود بياو بريارى ليك جيابوونةوة دةدةن لةبةر هةر هويةك بيت.
3-تةلاق بةرةزامةندى هةردولا : واتة زنةكةو بياوةكة هةردوكيان لةم زيانة بيزارن و بريارى ليك جيابونةوة دةدةن .
زيانةكانى تةلاق :
تةلاق ياخود جيابونةوة بةراستى كارةساتة هةرجةندة لة ئاينى ئيسلام Øةلالة بةلام ناخوشترين Øةلالة لةلايةن خودا. جونكة جةندين زةرةرو زيانى مادى Ùˆ مةعنةوى لى دةبيتةوة ج بة زنةكة يا بياوةكة ياخود مندال ئةكةر هةيان بيت وة بة كومةليش. بةلام مندال زورترين زةرةرى دةبيت كة باجى هةردولا دةدات.
مندال بونةوةريكى لاوازة تةنها لة باوةشى دايك و باوكى هةست بة دلنيايى و ئارامى دةكات , تويزينةوةكان دةريان خستووة ليك ترازانى خيزان دةبيتة هوى لاسارى و لادانى زور لة منالةكان جونكة منالةكة لةلايةن يةكيكيان بةخيو دةكريت جا (دايك يا باوك) بيت ئةمةش سوزو خوشةويستى يةكى لة رادةبةدةرى بى دةبةخشن و بةشيوةيةكى نازدارى بةخيو دةكةن . هةروةها زنيش بيبةش نية لةم زةرةرة جونكة تاكةكانى كومةلكةى ئيمة بة جاوى كومانةوة دةرواننة ئةو زنةى تةلاق دراوة, ئةمةش زيانيكى زيانيكى زورى لى دةكةويتةوة بةتايبةتى لايةنى دةرونى .
زيان بة كومةلكةش دةكةيةنى جونكة كومةل لةسةر بتةوى و شيرازةى خيزان بنيات دةنريت.
بةراستى تةلاق شمشيريكة هةردو سةرى تيزة جةند زيان بة زن بكةيةنيت ئةوةندةش بة بياو لةبةر ئةوة ئيسلام لة ناجاريدا نةبيت تةلاق بة كاريكى ناشايستة دةزانيت.
خو باراستن لة تةلاق:
1-بيويستة منال بة جاكى بةروةردة بكريت بو ئةوةى كةسايةتيةكى جاكى لى دةربجيت تاكو لة دواروزدا بتوانيت خوى جارةنوسى خوى ديارى بكات هةرجةندة جارةنوسى مروÙةكان بةست خودلية.
2-بيويستة ئازادى لة نيوان تاكةكانى خيزان بةيرةو بكريت بو ئةوةى كج يا كور بتوانن خويان هاوسةرى زيانيان هةلبزيرن .
3-ئةو كج و كورةى كة نيازن زيانى هاوسةريتى بيك بينن بيويستة جورة هاوسةنكيةك لة نيوانياندا هةبيت.
4-بيويست ناكات كةسو كارى كج يا كور دةست بخةنة زيانى هاوسةريتى , ئةم دوانة با خويان بريار بدةن .
5-ئةو كج و كورةى كة يةكدى هةلدةبزيرن بيويستة لةسةر هةندى بنةماى د يارى كراو بيت وةكو ئاين , خوشةويستى ، راستكويى ، ريزكرتن , لةيةك تيكةيشتن هتد........
كتيبى كومةلناسى و دياردة كومةلايةتيةكان
نوسينى هيرو جميل 2008
بةهيواى زيانيكى شادو خوش بو سةرجةم هاوسةران
بةختى باش بو سةرجةم كجان و كوران
لهسهر هێڵ نییه
dast xosh bet barezakam taman drezh byt
لهسهر هێڵ نییه
dast xosh bet
لهسهر هێڵ نییه
دةستى ئيوةش خوش شادوست Ùˆ Ùاريا
سوباس بو بيامةكانتان
لهسهر هێڵ نییه
دةستةكانت خؤش بيت
لهسهر هێڵ نییه
دةست خوش
لهسهر هێڵ نییه
dasatakant xosh be,sarkawtu be
لهسهر هێڵ نییه
پهڕهكان: 1