.
1- بەڕێوەبەری یانە Hemn Zanko لە کوردستان بە ئمێڵی ( hemn_kurdzhin@yahoo.com ) .. ژمارەی مۆبایل ( 07736993749 )
2- بهڕێوهبهری گشتی ( ReKaN ) له ئهوروپا به ئیمێڵی ( Rekan_uk@hotmail.com ) ، ژماره تهلهفوونی( 00447724242223) .
پهڕهكان: 1
پێناسه‌ی كوردۆلۆژی : ئه‌وزانسته‌یه‌ باس له‌ نه‌ته‌وه‌ی كورد ده‌كات وله‌ مێژوو جوگراÙیاو زمانی كورد ده‌كۆڵێته‌وه‌، كوردۆلۆژی وه‌ك زانستێك له‌ چوارچێوه‌ی زانستی رÙۆژهه‌ڵاتناساندا باسكراوه‌.
رÙۆژهه‌ڵاتناس: ئه‌و زانسته‌یه‌ له‌ مێژوو زمان Ùˆ كه‌لتورو رÙۆشه‌نبیری نه‌ته‌وه‌كانی رÙۆژهه‌ڵات ده‌كۆڵێته‌وه‌،زمانی كوردیش یه‌كێكه‌ له‌و زمانانه‌ى كه‌ پشكی له‌ زانسته‌ رÙۆژهه‌ڵاتناسه‌كان هه‌یه‌،رÙۆژهه‌ڵاناسه‌كان كاتێك هاتونه‌ته‌ ئه‌م وڵاته‌ له‌ زمان Ùˆ كه‌لتورو رÙۆشه‌نبیری نه‌ته‌وه‌ى كوردیان كۆلیته‌وه‌، وه‌ ئه‌و كه‌سانه‌ى به‌م كاره‌ هه‌ستاون پێیان ده‌وترێت رÙۆژهه‌ڵاتناس.
سه‌ره‌تای دامه‌زراندنی زانستی رÙۆژهه‌ڵاناسى:
بۆیه‌كه‌م جار له‌ سه‌ده‌ی 14Ù… له‌ ڤێنا له‌ لایه‌ن كه‌نیسه‌وه‌ هاته‌ دامه‌زراندن ØŒ دكتور(كام بریچ) له‌ زانكۆی ئۆكسÙۆرد رÙÛ†Ù„ÛŽÙƒÛŒ كاریگه‌ری هه‌بوو له‌ دامه‌زراندنی ئه‌م زانسته‌ ØŒ رÙۆژهه‌ڵاتناسان جگه‌ له‌وه‌ى لیكۆلینه‌وه‌یان ده‌كرد ده‌رباره‌ی زمان Ùˆ كه‌لتور، له‌ودیوی په‌رده‌ش مه‌رامی خۆیان هه‌بوو وه‌ك مه‌رامی سیاسی وبازرگانی Ùˆ ئابوری.
ئامانجی رÙۆژهه‌لاتَناسان له‌ سه‌ردانی ناوچه‌كانی رÙۆژهه‌ڵات:
1-ئامانجی سیاسی : مه‌به‌ستی رÙۆژهه‌ڵاناسان كه‌ سه‌ردانی ناوچه‌ى رÙۆژهه‌لاّتیان ده‌كرد مه‌به‌سیان زیاتر كاری سیاسی بوو، وه‌ك دانانی نه‌خشه‌و پیلان بۆ ئه‌و شوینانه‌ كه‌ ده‌یانویست ده‌ستی به‌ سه‌ر دابگرن تا به‌ ئاسانترین شێوه‌ داگیری بكه‌ن .
2-ئامانجی ئابوری : رÙۆژهه‌ڵاتناسان كه‌ ده‌هاتنه‌ ناوچه‌كانی رÙۆژهه‌ڵات مه‌به‌ستیان Ùرۆشتن Ùˆ سه‌وداكردنی كه‌ل Ùˆ په‌لى وڵاتی خویان بوو، هه‌روه‌ك (مستربریچ) له‌ نووسینه‌كانی ده‌ڵێت بازارÙه‌كانی رÙوژهه‌ڵات بازارÙیكی گه‌رم بوو به‌ سه‌رÙكردنی كاڵاكانی رÙوژئاوا.
3-ئامانجی ئایینی : هه‌روها به‌شێك له‌ رÙۆژهه‌ڵاتناسان به‌مه‌به‌ستی ئایینی گه‌شتیان كردوه‌ بۆ وڵاتانی رÙۆژهه‌لات ØŒ به‌ ئامانجی بڵاوكردنه‌وه‌ى ئاینی خۆیان(مسیØÛŒ) لای كه‌مه‌ نه‌ته‌وكان به‌ تایبه‌تی Ùˆ له‌ رÙۆژهه‌ڵات به‌ گشتی.
4-ئامانجی زانستی : مه‌به‌ستێكی تری رÙۆژهه‌لاتناسان كۆكردنه‌وه‌ى زانیاری زانستی بوو، وه‌ك ئه‌و زانیاریانه‌ى له‌ قورئانی پیروزدایه‌ ØŒ توانیان به‌شێكی زور ئه‌و زانیاریانه‌ كۆبكه‌نه‌وه‌ ئیستا له‌ ئه‌رشیÙÛŒ خویان پاراستویانه‌، زوربه‌ی زۆرى زانسته‌كان لای ئه‌وان بۆ سه‌رچاوه‌ی گرنگی پێشكه‌وتن Ùˆ چاره‌سه‌ركردنی نه‌خۆشه‌كان به‌كاریان هیناوه‌، هه‌روها جگه‌ له‌ خۆیان خه‌ڵكی ئه‌م وڵاته‌یان به‌ كرێگرته‌ ده‌گرت بۆ كۆكردنه‌وه‌ى زانیاری.
بایخ وسوودی(پۆزیتیÙ) رÙۆژهه‌ڵاتناسه‌كان له‌خزمه‌تكردنی كوردناسی چیه‌؟
1-رÙۆژهه‌لاتناسان له‌كارو لێكۆلینه‌وه‌كانیاندا كوردیان به‌ نه‌ته‌وه‌كانی تر ناساند.
2-رÙۆژهه‌لاتناسان له‌ ئه‌نجام لێكۆلینه‌وه‌كانیاندا ده‌رباره‌ی كوردناسیه‌وه‌ گه‌لیك مه‌سه‌له‌یان ساغ كردۆته‌وه‌ كه‌ مشت Ùˆ مری زۆری له‌ سه‌ر بوو له‌لایه‌ن میژوناسانه‌وه‌.
3- له‌ ئه‌نجامی كارو لێكۆلینه‌وه‌كانی رÙۆژهه‌ڵاتناسان ،بووه‌ Ù‡Û†ÛŒ سه‌ر هه‌ڵدانی گه‌لێك Ùه‌رهنگی (كوردی Ùˆ ئینگلیزی-كوردیو عربی-كوردی ÙˆÙه‌رنسی-كوردی وئیتالی).
4-ئه‌و كارو لێكۆلینه‌وانه‌ی كه‌ رÙۆژهه‌ڵاتناسان ئه‌نجامیاندا رÙێگای خۆشكرد بۆ نوسه‌رو رÙۆشه‌نبیرانی كورد كه‌ زیاتر به‌ دوای زانیاریه‌كان بگه‌رێن Ùˆ شوێن Ù¾ÛŽÛŒ ئه‌وان هه‌ڵبگرن.
5- كاری رÙوژهه‌ڵاتناسان خزمه‌تێكی گه‌وره‌یه‌ بۆ نوسینه‌وه‌ى Ù…ÛŽÚ˜ÙˆÛŒ نه‌ته‌وایه‌تی كوردی.
6-هه‌موو ئه‌و بڵاوكراوه‌نه‌و نوسینانه‌ی كه‌ له‌ لایه‌ن رÙۆژهه‌ڵاتناسانه‌وه‌ كۆكرانه‌وه‌ جارێكی تر نوسه‌ران Ùˆ رÙۆشه‌نبیرانی كورد توانیان سوودی لێوه‌ربگرن.
7-له‌ ئه‌نجامی لێكۆلینه‌وه‌ى رÙۆژهه‌ڵاناسانه‌وه‌ زمانی كوردی وه‌ك زمانێكی سه‌ربه‌خۆ ناسرا له‌ Ù†ÛŽÙˆ زمانه‌ هیندو ئه‌وروپیه‌كان.
----------------------------------
لایه‌نی(نیگه‌تیڤ)Ù‰ رÙۆژهه‌ڵاتناسه‌كان چیه‌؟
1-به‌شێك له‌ رÙۆژهه‌ڵاتناسان به‌ مه‌به‌ستی جاسوسی Ùˆ سیاسه‌ت هاتبوونه‌ كوردستان ،نه‌ته‌وه‌ى كوردیان خسته‌ ژیر ده‌سه‌ڵاتی خویان ئه‌مه‌ش بوهۆی ئه‌وه‌ى كه‌ نه‌ته‌وى كورد سه‌ربه‌خۆیی له‌ده‌ست بدات، وهه‌روها بووه‌ Ù‡Û†ÛŒ خیرو بێرى وڵاته‌كه‌ی له‌ ده‌ست بدات، جگه‌ له‌مه‌ش بووه‌ Ù‡Û†ÛŒ كبكردنی ئامانجه‌كانی بزوتنه‌وه‌ى رÙزگاری خوازی كورد.
2-رÙوژهه‌ڵاتناسه‌كان زۆر جار نووسینه‌كانیان ده‌رباره‌ی نه‌ته‌وه‌ى كورد رÙاست نه‌بوو بۆ نموونه‌ رÙۆژهه‌ڵاتناس(مینورÙسكی) له‌ گه‌ڵ ئه‌و هه‌موو خزمه‌تكردنه‌ى پێكه‌ش به‌ زمانی كوردی كردووه‌، كه‌چى یه‌كێك له‌و رۆژهه‌ڵاتناسانه‌بوو كه‌ هه‌ندێك رÙاستی نه‌دركاندووه‌ وه‌ك شێوازی (لوری Ùˆ هه‌ورامی)به‌ زمانی كوردی نه‌ناساندوه‌.
------------------------------------
ئه‌و كه‌سانه‌ى كه‌ ده‌رباره‌ی كوردناسی به‌رهه‌میان نوسیووه‌:
1-سیاسه‌تمه‌دارو سه‌رله‌شكره‌كان و پیاوانی باڵیوزخانه‌كان وه‌ك(مسترریچ-الیكسندر ژاچار).
2-مێژونووس Ùˆ جوگراÙÛŒ ناسه‌كان وه‌ك(هیرودۆت-هیكلۆس).
3-ئه‌دبیاتناس و هونه‌رمه‌نده‌كان وه‌ك(لامارتین).
4-بازرگانه‌كان.
5-پیاوانی ئایینی وه‌ك (ماورینو-گازرَۆنی).
6-پیاوانی ده‌وله‌ت وه‌ك(میجرسۆن)
ئاماده‌کردنی سورێن .................تایبه‌ت به‌کوردژین
لهسهر هێڵ نییه
ده‌ستت خۆشبێت برا جوانه‌كه‌م بۆ ئاماده‌كردنی ئه‌م بابه‌ته‌ جوانه‌
به‌ڕاستی هه‌ندێك شتی تازه‌م بینی كه‌ پێشتر نه‌م ئه‌زانی
ده‌سته‌كانت خۆشبێت....و....به‌رده‌وام ..........و....سه‌ركه‌وتوو بیت
زیره‌کی سنوری هه‌یه‌،،به‌ڵام هیچ سنورێک نیه‌ بۆ بێ ئه‌قڵی.
لهسهر هێڵ نییه
ده‌سته‌کانت خۆش بێت کاکه‌ سورێن گیان بۆ پێشکه‌ش کردنی ئه‌م وانه‌ جوانه‌
ئه‌گه‌ر هه‌ڵه‌ نه‌بم به‌شێکی زۆر له‌ کۆلیژه‌کان به‌ تایبه‌تی له‌ قۆناغی یه‌که‌مدا وانه‌یه‌ک ده‌خوێنن به‌ ناوی کوردۆلۆجی
به‌راستی بابه‌تێکی زۆر به‌سوده‌ زۆر جوان باسی کورد ده‌کات
ته‌مه‌ن درێژ بیت ئازیزه‌که‌م
له‌ش ساغ و به‌رده‌وام بیت هاورێی گیان ،،،
لهسهر هێڵ نییه
پهڕهكان: 1