جیاوازن ڕێگای وەرگرتن و مامەڵەکردنی ڕاگەیاندنەکان ، لەسەر بابەتە حەساسەکانی وەکو دەست درێژی جنسی ،کەقوربانی و پاڵەوانەکانی سیاسیەکان یاخود دەوڵەمەندە ،

ناودارەکانن نوسینی ڕۆژنامەکان لەسەریان لەوڵاتێک بۆ وڵاتێکی تر جیاوازە،لەم کاتانەدا هەندێ لەرۆژنامەکان بێ دەنگی هەڵئەبژێرن لەبەرامبەریان بەڵام هەندێکی تریان گرنگیەکی ،

زۆری پێ ئەدەن و بەدواداجونی بەدیقەتی بۆئەکەن ، ئەم بابەتەی کەڕویداوە ڕۆژنامەکانی جیهان بەشێوەی جیاواز باسی لێوە دەکەن.

ئەم بابەتە جنسیە دەربارەی ( دومونیک ستراوس کان )ه . Domonick Straus kan.

دومونیک ستراوس کان ، سەرۆکی سندوقی دراوی نێو دەوڵەتیەو سیاسەت مەدارێکی ناودارو ئەستێرەیەکی پرشنگدارە لەئاسمانی ئۆپۆزیسیۆنی ئیشتراکیەکان لەفەرەنسا ،یەکێکە ،

لەملیۆنەرەکانی جیهان لەدەوڵەمەندیدا و ئێستا تەمەنی ٦٢ ساڵە،بڕیار بوو لەهەڵبژاردنەکانی سەرۆکایەتی داهاتوی فەرەنسادا بەشداری بکات بەپێ ی ڕاپرسیەکان شانسی بردنەوەی،

لەسارکوزی سەرۆکی ئێستای فەرەنسا زیاتر بووە .

ڕاپۆرتەکانی هەواڵی ڕۆژنامەی لیبراسیونی ئەمەریکی لە١٦ی مایسی ئەمساڵدا بڵاویان کردەوە ØŒ کەکجێکی کارگوزاری پاکەرەوە لەهۆتێل( سوفیتیل )  ÛŒ نیویورک دوجاری دەست درێژی ØŒ

جنسی بۆتەوە لەلایەن سەرۆکی سندوقی دراوی نێو دەوڵەتیەوە ( دومونیک ستراوس کان) تاوانبار کراوە بەوەی کاتێک کارگوزارێکی کج لەو هۆتێلەی کەڕۆژێ پێشتر لەشاری نیویورک ،

لێی بووە ، ویستویەتی ژورەکەی بۆ پاک بکاتەوە ، بەگوێرەی هەواڵی ئەو ڕۆژنامەیە کەناوی ( لیبراسیون ) ئەم پەلاماری داوەو هەوڵی دەست بۆ بردنی داوە ، لەهەمان کاتدا ڕۆژنامەکە ،

ئەڵێت : (دومونیک ستراوس ) دوای ڕوداوەکە هۆتێلەکەی بەپەلە بەچێهێشتوە و ڕۆیشتوە بۆ فڕۆکەخانە ، بۆئەوەی بگەڕێتەوە بۆ فەرەنسا و لەپەلە پەلدا مۆبایلەکەی لەهۆتێلەکە بیر جوە ،

بەڵام Ù¾ÛŽØ´ دەرجونی فڕۆکەکە  بەجەند خولەکێک دەست گیریان کرد.






ئەمە لەڕۆژنامەی لیبراسێۆنی ئەمەریکی دا بڵاو کاوەتەوە ، لەیەکەم ڕۆژدا ٩٣% ی فرۆشی بەرزبۆتەوە .

ئەم ڕوداوە لەناو سیاسەتی فەرەنسادا بەبومەلەرزە ناودەبرێت ، ڕۆژنامەی ( لوموندی ) فەرەنسی بەسەر دێری گەورە نووسی بوو ،(ئەمە شکاندنی بەهای سندوقی دراوی نێودەوڵەتیە ،

شکاندنی بەهای ئێورۆیە ، شکاندنی رەوتی جەپەکانی فەرەنسایە ) .



سەرکردەی پارتی ئیشتراکی (مارتین ئوبری) بەبیستنی ئەم هەواڵە ، توشی شۆک بوو ، داوای لەڕۆژنامەکانی ئەمەریکا کرد ، کەڕێز لەمەبدەئی بێتاوانی ئەم ناودارە بگیرێت ،هەتا

دادگا سەروەری خۆی دەسەلمێنێت ، ئەم مەبدەئە جێگای ڕێزە لەلایەن ڕۆژنامە فەرەنسیەکانەوە ، کەزۆر ئەزانن دەربارەی بابەتە جنسیەکانی سیاسیەکان و ناودارەکان بەڵام ،

لەسەریان نانووسن .

(دومونیک دیلمایر ) لەپەیمانگای فەرەنسی ئەڵمانی لەشاری (لودفیغسبورغ ) ئەڵێت :لێرەدا هێڵێکی ئاشکرا لەنێوان ژیانی گشتی و شەخسیدا هەیە ، فەرەنسیەکان تەرکیز ئەکەنە،

سەر ئیشکردنی سیاسیەکانیان ، نەک ئالودەبون بەلێکۆڵینەوە ی ژیانی تایبەتیان ، هەروەها دیلمایر ووتی :سەرۆک جاک شیراک زۆر پەیوەندی سۆزداری هەبووە ، ستراوسکانیش ،

ناسراوە بەوەی ژنی خۆشدەوێت . لەگەڵ ئەوەشدا ڕاگەیاندنەکانی فەرەنسی هیج روناکیەکیان نەخستۆتە سەر ئە م باسانە .

بەڵام ئەو وێنانەی کەڕۆژنامەکانی ئەمەریکی بڵاویان کردەوە ، دەرئەکەوێت کەستراوس ماندوە و هەردوو دەستی لەدادگای ئەمەریکی دا بەستراوە ئم وێنانە فەرەنسای هەژاند،

٦٠% ÛŒ فەرەنسیەکان لەوباوەرەدان Ú©Û•( دومونیک ستراوس کان ) قوربانی پیلانە جەپەڵەکانی ئەمریکایە ØŒ تەواوی ئیشتراکیەکانی فەرەنسا  ستراوس بەبێتاوان ئەزانن .

هەروەها دیلمایر ڕەخنەی توندی ئاراستەی ڕاگەیاندنەکانی ئەمریکی کرد و بڵاوکردنەوەی وێنەی ستراوس بەو شێوەیە ، ئەمەریکا دومونیک ستراوسی تاوانبارکرد ، پێش ئەوەی ،

گوێ لەبڕیاری دادگا بگرن، کەئەم وێنەو نوسینانە لەڕۆژنامەکانەوە بوە هۆی ڕووخانی ستراوس ،بۆنموونە پاش جەند کاتژمێرێک لەدەستبەسەرکردنی دەستبەرداری پۆستەکەی بوو ،

وازی هێنا کەسەرۆکی سندوقی دراوی نێو دەوڵەتی بوو ، موجەی مانگانەی ٣٥ سیو پێنج هەزار دۆلاربووە ، پرسیارێکی جاک دێتە پێشەوە ، ئایا پێویست ئەکات ناودارێک لەوتەمەنەدا ،

بەوهەموو دەوڵەمەندیەوە دەستبەرداری ئەوناوبانگەی بێت ??



ئەو ئافرەتەی Ú©Û• ستراوس کانی تاوانبارکرد ناوی  (ئۆرفیلیایە ) Ùˆ تەمەنی ٣٢ ساڵە ØŒ

ئەو خیلافەی لەنێوان ڕاگەیاندنی ئەمەریکی وفەرەنسی داهەیە جیاوازی ڕۆشنبیریە لەنێوانیاندا لەسەر مەسەلەی جنس ، رەنگی گڵۆپە شینەکانی ئوتومبێلی پۆلیس کەتاوانباران ،
                                                                                                                                                                          --------------------------------------------------------------   
ڕاپێجی دادگا ئەکەن Ùˆ لورەی ئینزارەکەیان جاکترین ڕێگایە  بۆنمایشکردنی  وەزارەتی داد . بۆ ڕاگەیاندن Ùˆ بۆ خەڵک
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- .

لەمبارەیەوە جوجرویل خەبیر لەبواری ڕاگەیاندن ئەڵێت : موستەحیلە ڕاگەیاندنی فەرەنسی یاخود ڕاگەیاندنی ئەڵمانی وێنەی کەسێک بڵاو بکەنەوە کەتاوانبارکرابێت . هەتا تۆمەتەکەی ،

بەسەر دا ساغ نەکرابێتەوە ، بەڵام بەپێجەوانەی ئەمریکاوە لەفەرەنسا ئەو ئوتۆمۆبیلانەی کەتاوانباران بۆ دادگا دەبەن جامەکانیان ڕەشە و نابینرێت .

لە کاتێکدا ئەمەریکیەکان ئەیانەوێت لەڕێگەی نیشاندانی دیمەنی زەلیل بوونی (دومونیک ستراوس کان ) بەدەست پۆلیسەکانەوە ،ئەوە پیشانبدات کە دادوەری لەئەمەریکا بۆ هەموان،

وەکو یەکە و جیاوازی لەنێوان کەسێکی تاوانباری ئاسایی و تاوانبارێکی ناسراودا ناکات ، لەکاتێکدا بەرەو ڕووی دادگا دەکرێنەوە ،

بەڵام فەرەنسیەکان Ùˆ بەتایبەتی توێژی سیاسی Ù„Û•Ù… بابەتەدا  تێناگەن Ù„Û•Ù… جۆرە مامەڵەیەی دادگای ئەمەریکی بۆ ناسراوێکی ÙˆÛ•Ú© دومونیک ستراوس کان ،کەلەو ڕێگەیەی ئەوەوە ØŒ

ئەیانەوێت ناسنامەی فەرەنسی بوون بڕوشێنن .

پاش ئەوەی کەیەک هەفتە لەبەندیخانە مایەوە ، بەکەفالەتی یەک ملیۆن دۆلار و بەزەمانەتی پێنج ملیۆن دۆلار بەرەڵاکرا، و گەڕایەوە ماڵەکەی خۆی لەنیویورک لەژێر جاودێری دایە .

                                                                                 

                                                                     (( تایبەت Ùˆ بەتایبەتی یە بۆ یانەی کوردژینم))



سەرجاوە
------------- .DeuteschDw tv Word.deu


ئامادەکارو وەرگێڕان Dawin

کاتتان شاد

لەگەڵ ڕێزی Dawin.