زۆر جار گفتۆگۆیەک لە نێوان ژن مێرد روودەدا کە ھەندێک جار دەگاتە رادەیەک بەرەنگاری لە نێوانیان دەبێت بە بێ ئەوەی بزانن ئەگەری سەرەکی چییە ؟
ھەر چەندە ئەوان لە باوەردان کە پەیوەندیەکانیان بەرەو باشتر دەچێت ئەمجا بۆ نەھێلانی ئاستەنگ و دڵگرانی و کێشە لە نێوانیان روودەدەن  زانایانی دەروونناس ١٠ بنەما دیاری دەکەن بە ھیوای ئەوەی سوودی لێوەربگرن :
١-لای سێیەم خۆی تێکەلی کێشەکانی ژن مێرد نەکات زۆر باشترە چونکە ھەندێک جار دەبێتە ھۆی ئالۆزترکردنی کێشەکانی نێوانیان
٢-ھەر لایەک ئەمجا ژن یان پیاو پێویستە ھەست بە یەکتری بکەن
٣-ھەر لایەک گرنگی زیاتر بە لای بەرامبەر بدات بەر لەوەی بە خۆی بدات
٤-پێویستە ھەر لایەک خۆشەویستی لای بەرامبەر بزانێت و ھەردوولا بە رەنگێکی پێگەیشتوو بگەن بە ئامانج
٥-نابێت ھەردوولا وەکو چاودێر بن لە سەر ھەلەکانی یەکتر
٦-نابێت لایەک خۆی بە زاناتر و زیرەکتر بزانێت لە لای تر
٧-گرنگیدان بە لایەک لە لای ئێکێک لەوان نابێت رەخنەیەکی دژوار لەسەر بگرن
٨-بەش بەش کردنی کارێک بکات لەگەل یەکتریاندا ئەمە بە کەمی ھەفتەیەک بێت
٩-نزیکبوون و تێگەیشتن ھەبێت
١٠-گرنگی دان بە کاری ژن ئارامی بۆ پیاوەکی پەیدا بکات بە تایبەتی کاتێ لە کاری خۆی دەگەرێتەوە

ئامادەکردنی و وەرکێرانی : نیگار