ئه‌گه‌ر سه‌یرى میژوى سه‌رهه‌لدانی جاودیری كومه‌لایه‌تی  له‌ عیراق بكه‌ین بومان ده‌رده‌كه‌ویت كه‌ له‌ كوتاییه‌كانی سه‌ده‌ی 19م دامه‌زراوه‌ ،ده‌زگاكان به‌ شیوه‌یه‌كی ناریك وپیك بوو ئه‌وانه‌ی هه‌شبوون ناره‌سمی و ئه‌هلی بوون.

له‌ سه‌رتای سه‌ده‌ی 20م ده‌زگا ى جاودیری كومه‌لایتی میری سه‌ریان هه‌لدا ، له‌ سالی 1872یه‌كه‌م ده‌زگای جاودیری كومه‌لایه‌تی له‌ به‌غدا به‌ ناوی (خه‌سته‌خانه‌ت الغرباء) له‌ لایه‌ن (مدحت پاشا)دروست كرا،ئه‌مه‌ وه‌ك خه‌سته‌خانه‌كانی ئیستا نه‌بوو به‌لكو وه‌ك خانه‌ى په‌ككه‌وتان بوو زیاترتایبه‌ت بوو به‌ بى نه‌وایان و بى كه‌س و كاران هه‌روها به‌شیكیش تایبه‌ت بوو به‌ گیراوه‌كان.

پاشان له‌ سالى 1921 دوای دروست بوونی ده‌وله‌تی عیراق له‌ شاری به‌غدا خانه‌ی به‌ سالاجوان كرایه‌وه‌،پاشتر له‌ سالی 1922كومه‌له‌یكی ئه‌هلى دروست بوو به‌ ناوی كومه‌له‌ی(كلدانی)كه‌ رولیكی به‌رجاوى هه‌بوو له‌ پیشكه‌شكردنی یارمه‌تی ماددی بو هه‌ژاران ،پاشان له‌ سالی 1937(كومه‌له‌ی نه‌خوشیه‌ كومه‌لاتیه‌كان)دامه‌زرا.لیه‌ره‌دا  بومان رون ده‌بیته‌وه‌ كه‌ جاودیری كومه‌لایه‌تی له‌ عیراق پیش سه‌ده‌ی 20م شیوه‌یه‌كی ناریكی به‌خووه‌ بینیووه‌ هه‌رجه‌نده‌ ده‌وله‌ت ده‌ستی خستبووه‌ ناو كارو باره‌كانی،هه‌روها كاری خیرخوازی وجاكه‌و به‌خشین سه‌رتابوو بو دروست بوونی جاودیری كومه‌لایه‌تی.

له‌سالی 1951په‌یمانگایه‌ك دامه‌زرا به‌ ناوی( په‌یمانگای رمزی)،پاشان كومه‌له‌ی نابینایان و كومه‌له‌ی كه‌رولالان دامه‌زرا.

پالپشتی كردنی ده‌وله‌ت ده‌ستی پیكرد به‌ ته‌ واوه‌تى له‌ بواری كومه‌لایه‌تی له‌ نیوه‌ی دووه‌می سه‌ده‌ی 20م ،بووه‌ هوى فراوان بوونی بواری كومه‌لایه‌تی له‌ عیراقدا،له‌ گه‌ل ئه‌م پالپشتی كردنه‌ش سیاسه‌تیكی رون و ئاشكرا به‌دی نه‌ده‌كرا جونكه‌ ئه‌و كات ئه‌ركه‌كه‌ به‌ سه‌ر جه‌ند لایه‌نیكد دابه‌ش كرابوو وه‌ك:

1-وه‌زاره‌تی ناوخو

2-وه‌زاره‌تی ته‌ندروستی

3-وه‌زاره‌تی كارو باری كومه‌لایه‌تی

جاودیری كومه‌لایه‌تی قوناغ به‌ قوناغ له‌ زور بواردا گه‌شه‌ی كرد وه‌ك دروستكردنی جه‌ندین ده‌زگای خزمه‌تگوزاری له‌ بواری مندالان و خیزان و به‌ سالاجوان¬¬¬¬¬¬¬¬- - - -هتد،له‌ پیناو ریكخستنی كومه‌لگاو پاراستنی له‌ كیشه‌و گیروگرفته‌ كومه‌لاتی و ده‌رونى و ته‌ندروستی و ئابوریدا.

ئاماده‌کردنی سورێن
تایبه‌ت به‌کوردژین