مرۆڤ کائێکی بایلۆجی کۆملایەتیە هەموو ئەوشتانەی لەدەوروبەری هەیە کاریگەری لەسەر دروست دەکەنو ئاراستەی دەکەن واتا هەموو کەنالیزمانەی ووجودیان هەیە لەواقیع دەروی سەرەکی دەبین بەڵام هەریەکەیان بەجۆرێک هەندێک جار لەرێگەی ئەو کەنالیزمەجۆارو جۆرانە تاک بەنمونە دەبیت بە ئەفکار یان بە سلوکی تاکێکی تر ، وەتەنانەت کەنالیزمەکان هەندێک جار والەتاک دەکەن لاسای ئەوشتانەی دەوروبەریان بکەنەوە ئەمەش دەبێتە پرۆسەی بەلاسای بوونەوە، یەک لەو کەنالیزمانە کە لەواقیعی ئەمرۆدا قسەی لەسەر دەکرێت لە وولاتانی ئیسلامی میمبەری مزگەوتەکانو ئەو ئەفکاری ئاینیە یە ،کەتاکی  هەڵگری ئەو ئاینە دەکەوێتە بەرکاریگەری .ئەو کاریگەریەش دوو جۆرە هەندێکیان دەکەونە بەرکاریگەری کەسایەتیە ئایینیە کە  وەکو مرۆڤ وە هەندێکی تریان دەکەونە بەرکاریگەری تیسکستە ئاسمانیەکان کە لەلایەن کەسایەتیەکی ئایینی پێشکەش دەکرێت وە هەندێکی تر لە تاکەکان دەکەونە بەرکاریگەری هەردوو لایەن هەم کەسایەتیە ئایینیەکە هەم تێکستە ئایینیەکە، بەهەردوو روو دەبینین کاریگەری لەسەر دەرونی تاک دروست دەکات و ئاراستەی دەکات وە ئاراستەکانیش دیسان دەگۆرین هەندێک جار لایەنی نیگەتیف وەردەگریت هەندێک جاریش پۆزەتیڤ ، لێرەدا دیسان دەگەرینەوە بۆچۆنیەتی تەرجەمەکردنی عەقلی تاکەکە بۆ ووشەو تیکستەکان و تێگەیشت لە رووە راستەقینەی کەسایەتیە ئایینەکە هەندێک جار بەهۆی لاوازی رۆشنبیری تاکەکە ، تاکەکە ئاراستەیەکی توند وەردەگرێت لە هەلویست بەلام هەندێک لە تاکەکانی تر بە مەنتقی و عاقلانە بیر لە دەربرینی تێکستە ئاسمانیەکەو کەسایەتیە ئایینیەکە دەکەنەوە بۆیە دەبینین ئاراستە کە ئیجابی دەبێت. بەڵام بە هەردوو رووەکە کاریگەری دەرونی دروست دەکات واتا تاک بەرەو حالەتێکی ناجێگیری دەرونی دەبێت نمونە کاتێک کەسایەتیەکی ئاینی ووتار دەدەت لەسەر دیاردەیەکی کۆمەلایەتی لەریگەی میمبەری مزگەوتێکەوە یان هەر میمبە رێکی تر ئەو ووشانەی کە راستەوخۆ لەلایەن ووتاربێژە ئایینیەکەوە دەردەبردرێت تاک توشی هەلچونی دەرونی دەکەن ئەم هەلچوونەش مەرچ نیە هەموو جار توندو تیژی بەرامبەر بە دیاردەکە لێبکەویتەوە  جونکە زۆرێک لەتاکەکان ئەم هەلچونە دەکەنە پاساوێک بۆ بۆ بەخۆ داچوونەوە و پاک بوونەوە. بەڵام ئەوانەی ئەم هەلچوونانەیان پێ کۆنترۆل ناکرێت کە ووتار بێژەکە هۆکاری سەرەکی ئەم هەلچوونەیە کە لەرێگەی تیسکستەکانەوە یان هەندێک جار رایەکانی خۆی بۆتە هۆی ورژاندن. بێگومان هەموو ورژاندنەێکیش وەلامدانەوەی هەیە .. کاتێک تاک دەورژێت لە ناو دامەزراوەیەکی ئاینی بێگومان بۆ قەرەبوو کردنەوەی گوناهەکانی کە سەرزەنیشت کراوە ریگای قەرەبوو کردنەوە هەلدەبژێرێت یەک لەو ریگایانەی قەربووکردنەوەیەش تیکشکاندنی شوێنە حەرامکارەوکانە کە لەگەل فەلسەفەو ئەفکاری  خۆی وئەو ئاینەی ناگونجێ .هەندێک جار بەهۆی متمانەی تەواو بە کەسایەتیە ئایینیەکانەوە تاکی وورژاو ئامادەیە هەموو داواکاریەکانی کەسە ئاینیکە جێ بەجێ بکات رەنگە هەندێک جارکەسایەتیە ئایینیەکە لە پێناو مەرامێکی خۆی تاکی وورژاو بەکاربهینێ  کەئەمەش دوورە لەفەلسەفەی ئاینەکەی تەنها بۆئەوەیەتی  ئامانجی خۆی بپێکی وە ناچارە تاکی وورژاو بکاتە قوربانی . هەموو ئەمانەی کە روودەدەن پرۆسەیەکی عەقلیە کە راستەوخۆ دەبەستیریتەوە بە دەرونی تاک و دوای دروست بوونی ململانێیەکی توندی دەرونی تاک هەول دەدات خۆی لەو ململانێیە دەرونیە رزگار بکات کە لە ئەنجامدا  ئاراستە دەبێت و کە ئاراستەش بوو هەول دەدات سلوکیەن ئەنجامەکان وەربگرێت و جەستەیان بەشدار بێت لە پرۆسەیەی کە کەسی ووتار بێژ لە عەقلی تاکی وورژاوی دروست کردوە. مەبەستمان لە جەستیەن ئەوەیە عەمەلیەن پرکتیزەی بکات .. جا ئەو عەمەلیە  لە هەندێک وولاتان دەبینین توندو تیژی لێ دەکەوێتەوە.
 
تەنیا بەدرەدین  // توێژەری دەرونی